Читать статью на русском языке
Марқұм, Питер Левин Бернштейн(1919 – 2009 жж) – қаржы саласын зеріттеген тарихшысы, экономист және педагог, нарықтарды басқаәріптестерiне қарағанда, анағұрлым жақсы білетін едi. Оның, ондаған жылдар бойғы жиналған тәжірибесi, инвесторлардың мінез-құлқымен мен тәуекел және белгісіздік арасындағы, күрделі өзара әрекеттесуді қарастыруға мүмкіндік берді.
Бернштейн, іске асырылған тәуекел – инвесторлардың мінез-құлқының, жанама өнімі екені туралы айтқан. Ол мінез-құлық, көбінесе біздің тәжірибемізге немесе оның болмауына байланысты, деген еді.
Әдетте инвесторлар, келесі сәтте не болатынына сенімді болған кезде қателеседі. Инвестициялық шешімдер қабылдаудың ең жақсы құралы – абсолютті шамалар емес, ықтималдықтар, болып табылады. Алайда, нарықтағы ең қауіпті сәттер – инвесторлардың басым бөлігі айқын болашақты күткен кездерде болады.
Бернштейн, қауіп – болашақты білмеуден туындайды, деген. Белгісіздік басқарады, бірақ тәуекел, әрқашан да жаман бола бермейдi. Тосынсыйлар жақсы да, жаман да бола береді.
Тәуекел – ол тек, біз күтпеген нәтиже. Бернштейннің айтуынша,біз өзімiзге мынандай
сұрақтар қоюымыз қажет: - Ал, егер мен қателессем ше? Оның салдарына, дайынмын ба?
Ең маңызды нәрсе – нарықта аман қалу. Сонымен, тәуекелден өзімізді қорғауымызқажет, ал әртараптандыру — бұл осы мәселеге, жауап. Бірақ, сонымен қатар, әртараптандыру – күтпеген жерден жаңа мүмкіндіктер ашады.
Ең бастысы, Бернштейн – сөзге өткір болған кісі еді. Жоғарыда айтылғандай, күрделі идеяларды бір, немесе екі қысқа сөйлеммен жеткізу қабілеті зор болатын. Төменде, кейбір дана сөздерімен бөліскім келіп отыр.
Сонымен, Бернштейн:
Инвестициялау кезінде, тасбақалар нарықтық циклдердің бұрылыстарында, қояндарға қарағанда,анағұрлым жиі пайда көреді.
***
Ең үлкен трагедиялар, адамдар,болашақ белгісіз екендігін ұмытқан кезде пайда болады.
***
Кез-келген уақытта өсетін, немесе құлдырайтын нарық емес, тіпті біз, осылай деп,қате айтсақ та. Шын мәнінде, бағалар, сансыз инвесторлардың сатып алу/сату шешімдеріне жауап ретінде қозғалады, ал олар, басқасансыз инветорлардың ықтимал шешімдерін үнемі ескереді.
***
Инвестициялау, ұзақ мерзімді перспективада, адамдар оған сенбегенен кейін жұмыс істей бастайды.
***
Тәуекелдерді басқару дегеніміз–басқалардың, қолайсыз және күтпеген шешімқабылдаумүмкіндіктерінен, және олардан гөрі жақсы шешім қабылдау процесінде,өзін өзі қорғау болып саналады.
***
Бағалар, нарық күткеннен өзгеше болған оқиғалар кезінде өзгереді.
***
Құбылмалылықтар, басқа инвесторлар бізден гөрі көбірек біледі, дегененой, үнемі қорқыныш тудырады және осы қорқыныш, бізді күшті баға қозғалыстарына елемеуге кедергі жасайды.
***
Нарықта аман қалу –байлықтың жалғыз жолы.
***
Кішіпейілділік–өте маңызды қасиет. Сіз онсыз жеңе алмайсыз. Ақыры, нарықта аман қалу дегеніміз–жеңімпаздардың жолы, ал нарықта аман қалу, кішіпейілділіктен басталады.
***
Маңызды шешімдерді ықтималдықтар емес, олардың салдары анықтайды.
***
Тарихтың ең тұрақты сабағы – күтпегендік ойнайтын басты рөл. Бізді қоршаған орта барынша ыңғайлы болып, оны әбден түсінетінімізге сенген уақытта, аяғымыздың астындағы жер ауыса бастайды.
***
Тәуекелдерді басқарудағы басты қулық – ол, қалыпты жағдай тұрақты емес, керісінше, өтпелі күй және бұл тенденция тағдыр емес, екенін мойындау.
***
Менеджерлер, әдеттегідей болу арқылы үлкен альфа жасай алмайды. Олар оны қателесу және жалғыз қалу қаупін алу арқылы жасайды
***
Ұзақ мерзімді перспективада біз облигациялар мен акциялардың өзгеретін ортаға және бір-біріне қалай әсер ететінін біле аламыз, бірақ ұзақ мерзімді перспектива, бізді қандай жағдайлар күтіп тұрғаны туралы қауіпті түрде аз мәлімет бере алады.
***
Тіпті, болжам жасаудың ең маңызды әрекеттерінің өзі, пайдасыздан гөрі қауіптірек болуы мүмкін.
***
Мен әртараптандыруды, тек аман қалу стратегиясы ретінде ғана емес, агрессивті стратегия ретінде де қарастырамын, өйткені келесі сәттілік, күтпеген жерден келуі мүмкін.
***
Қор нарығы, негізгі активтер туралы фундаменталды ақпаратты сараптауға қарағанда, басқа инвесторлардың не істеп жатқаны туралы ақпаратты неғұрлым тиімді өңдейтінділігінің дәлелі бар, сондықтан акциялардың бағалары ретроспективада, рационалды емес, жиі ессіз болып көрінеді.
***
Ең үлкен қауіп–бұл не істеп жатқаныңызды білмеу.
***
Белгілі бір нарықтық жағдайларда нашар орындалатын стратегиялар, басқа сәттерде таңқаларлықтай жақсы жұмыс істей алады
***
Нарықтар, мен "естеліктер банктері"деп атайтын нәрсемен қалыптасады. Тәжірибе,есте сақтауды қалыптасады; есте сақтау, біздің болашаққа деген көзқарасымызды қалыптастырады.
***
Тәуекел, қателесу мүмкіндігін білдіреді – әрдайым қолайсыз бағытта емес, әрқашан біз күткеннен өзгеше бағытта.
***
Менің ең қателескен кездерім –өзімді ең дұрыс деп санаған кездерім.
***
Ең үлкен тәуекелдер — біз көре алмайтын қауіптер, ал ең қиын мәселе–мұндай нәрсеге алдын-ала дайындалу.
***
Осы әйгілі ұзақ бағытта, инвестор ретінде аман қалуымыз, біз не болатынын білмейміз дегенді мойындуымызға байланысты. Біз болжам жасай аламыз, есептей аламыз немесе бағалай аламыз, бірақ біз ешқашан сенімді бола алмаймыз.
***
Ыңғайлы нәрсеге инвестициялау, дұрыс әдісі емес. Сіз, ыңғайсыз нәрселерді иемденуіңіз қажет. Әйтпесе, сіз, мен жақсы әртараптандырылдым, деп айта алмайсыз.
Мудрые слова Питера Бернштейна
Покойный, Питер Левин Бернштейн (1919 – 2009 гг.) – историк финансов, экономист и педагог, знал рынки гораздо лучше, чем многие другие его коллеги. Его опыт, накопленный за десятилетия, позволял ему рассматривать сложное взаимодействие между риском и неопределенностью, с поведением инвесторов.
Бернштейн говорил о том, что реализованный риск является побочным продуктом поведения инвесторов. Он бы сказал, что поведение во многом зависит от нашего опыта или его отсутствия.
Обычно инвесторы ошибаются, когда уверены в том, что произойдет в следующий момент. Лучшим инструментом принятия инвестиционных решений являются вероятности, а не абсолютные величины. Однако самые опасные моменты на рынке – это когда большая часть инвесторов, ждут определенного будущего.
Бернштейн говорил, что опасность исходит от незнания будущего. Неопределенность правит, но риск, не всегда плохой. Сюрпризы могут быть как хорошими, так и плохими.
Риск — это просто результат, которого мы не ожидаем. Вопрос, который следует задать, согласно Бернштейну, таков: что, если вы ошибаетесь? Готовы ли вы к последствиям этого?
Самое главное – выжить на рынке. Таким образом, мы должны защитить себя от риска, и диверсификация — это ответ на этот вопрос. Но, кроме того, диверсификация – неожиданно открывает новые возможности.
Самое главное, что Бернштейн был человеком, который был точен в словах. Как уже упоминалось, его способность передавать сложные идеи в одном, или двух коротких предложениях, была огромной. Ниже я хочу поделиться некоторыми его мудрыми цитатами.
Итак, Бернштейн:
При инвестировании, черепахи получают гораздо большую прибыль в поворотах рыночных циклов, чем кролики.
***
Самые большие трагедии происходят тогда, когда люди забывают, что будущее неизвестно.
***
Это не рынок, который растет или падает в любой момент, даже если мы обычно говорим, что это так. На самом деле цены движутся в ответ на решения о покупке и продаже бесчисленного множества инвесторов, которые постоянно учитывают вероятные решения бесчисленного множества других.
***
Инвестирование в долгосрочной перспективе работает только до тех пор, пока люди в это не верят.
***
Управление рисками, означает защиту себя от неблагоприятных и неожиданных решений, которые могут принять другие, и в процессе принятия лучших решений, чем они.
***
Цены меняются, когда события отличаются от ожидаемых рынком.
***
Волатильность провоцирует постоянный страх перед тем, что некоторые инвесторы знают больше, чем мы, и заставляет нас бояться игнорировать такие мощные ценовые движения.
***
Выживание — единственный путь к богатству.
***
Смирение — чрезвычайно важное качество. Вы не можете победить без этого. Выжившие в конце концов — это победители по определению, а выживание начинается со смирения.
***
Последствия, а не вероятности, определяют важные решения.
***
Постоянный урок истории — доминирующую роль, которую играет неожиданность. Как раз тогда, когда мы чувствуем себя максимально комфортно в окружающей среде и начинаем верить, что наконец-то понимаем ее, земля уходит из-под наших ног.
***
Хитрость в управлении рисками заключается в том, чтобы признать, что нормальное состояние — это не естественное состояние, а переходное состояние, и что тенденция — это не судьба.
***
Менеджеры не создают больших альф, будучи обычными. Они делают это, рискуя оказаться неправыми и в одиночестве.
***
Хотя в долгосрочной перспективе мы можем узнать, как облигации и акции реагируют на меняющуюся среду и друг на друга, долгосрочная перспектива может очень мало рассказать нам о том, какие условия нас ждут впереди.
***
Даже самые серьезные попытки сделать прогнозы могут оказаться настолько далекими от цели, что станут скорее опасными, чем бесполезными.
***
Я рассматриваю диверсификацию не только как стратегию выживания, но и как агрессивную стратегию, потому что следующая непредвиденная удача может прийти из неожиданного места.
***
Есть доказательства того, что фондовый рынок более эффективно обрабатывает информацию о том, что делают другие инвесторы, чем фундаментальную информацию о базовых активах, поэтому цены на акции так часто, задним числом оказываются скорее сумасшедшими, чем рациональными.
***
Самый большой риск — это не знать, что ты делаешь.
***
Дело в том, что стратегии, неоптимально работающие в одних рыночных условиях, могут работать на удивление хорошо в других.
***
Рынки формируются тем, что я называю «банками памяти». Опыт формирует память; память формирует наше представление о будущем.
***
Риск означает возможность ошибиться — не всегда в неблагоприятном направлении, но всегда в направлении, отличном от того, что мы ожидали.
***
Времена, когда я был самым неправым, — это те времена, когда я думал, что был самым правильным.
***
Самые большие риски — это риски, которых мы не видим, и самая трудная проблема — заранее подготовиться к такого рода вещам.
***
Выживание инвестора на этом знаменитом, длинном направлении с самого начала зависит от признания того, что мы не знаем, что произойдет. Мы можем строить догадки, рассчитывать или оценивать, но никогда не можем быть уверены.
***
То, что удобно, не является правильным способом инвестирования. Вы должны владеть вещами, которые вам неудобны. В противном случае вы не очень диверсифицированы.